به برنامههای رایانهای که به منظور تخریب و یا سوءاستفاده از ساختار یک رایانه نوشته بشود ویروس رایانهای میگویند.
ویروس رایانه ای عبارتی است برای یک برنامه ناخواسته مخرب که میتواند روی رایانه ها منتشر و اجرا گردد. معمولاً ویروسها توسط برنامه نویسان برای مقاصد گوناگون نوشته می شوند. اهدافی چون شهرت، انتقام، ایجاد خسارت، و یا اهداف اقتصادی میتوانند باعث ایجاد انگیزه در نوشتن ویروس کامپیوتری شوند. برخی از ویروسها بسیار مخرب هستند و برخی تنها جنبه تبلیغاتی دارند.
علت نامگزاری این برنامه ها به ویروس به دلیل شباهت نحوه فعالیت آنها با ویروس ها در دنیای حقیقی است. ویروس رایانهای را میتوان برنامهای تعریف نمود که میتواند خودش را با استفاده از یک میزبان تکثیر نماید. بنابراین تعریف اگر برنامهای وجود داشته باشد که دارای آثار تخریبی باشد ولی امکان تکثیر نداشته باشد، نمیتوان آن را ویروس نامید.
معمولاً کاربران کامپیوتر به ویژه آنهایی که اطلاعات تخصصی کمتری درباره کامپیوتر دارند، ویروسها را برنامههایی هوشمند و خطرناک میدانند که خود به خود اجرا و تکثیر شده و آثار تخریبی زیادی دارند که باعث از دست رفتن اطلاعات و گاه خراب شدن کامپیوتر میگردند در حالیکه طبق آمار تنها پنج درصد ویروسها دارای آثار تخریبی بوده و بقیه صرفاً تکثیر میشوند.
بنابراین ویروسهای رایانهای از جنس برنامههای معمولی هستند که توسط ویروسنویسان نوشته شده و سپس به طور ناگهانی توسط یک فایل اجرایی و یا جا گرفتن در ناحیه سیستمی دیسک، فایلها و یا کامپیوترهای دیگر را آلوده میکنند. در این حال پس از اجرای فایل آلوده به ویروس و یا دسترسی به یک دیسک آلوده توسط کاربر دوم، ویروس به صورت مخفی نسخهای از خودش را تولید کرده و به برنامههای دیگر میچسباند و به این ترتیب داستان زندگی ویروس آغاز میشود و هر یک از برنامهها و یا دیسکهای حاوی ویروس، پس از انتقال به کامپیوترهای دیگر باعث تکثیر نسخههایی از ویروس و آلوده شدن دیگر فایلها و دیسکها میشوند.
بنابراین پس از اندک زمانی در کامپیوترهای موجود در یک کشور و یا حتی در سراسر دنیا منتشر میشوند. از آنجا که ویروسها به طور مخفیانه عمل میکنند، تا زمانی که کشف نشده و امکان پاکسازی آنها فراهم نگردیده باشد، برنامههای بسیاری را آلوده میکنند و از این رو یافتن سازنده و یا منشاء اصلی ویروس مشکل است.